Brief aan Di Rupo

In december schreef Guillaume Van der Stichelen in De Morgen een open brief aan de nieuwbakken premier waarin hij Elio Di Rupo voorspelde dat hij, op een mooie dag, heel populair bij de Vlamingen zou zijn als hij de inspanning zou doen om Vlaanderen en zijn bewoners beter te leren kennen. Als reactie verschenen antwoorden - eveneens in de vorm van open brieven - van onder meer Yves Desmet die zijn thuisstad Mechelen voorstelde, of Stijn Meuris met Hasselt. Wie zich geroepen voelde mocht zijn woonplaats ook op die manier voorstellen. Ondergetekende deed dit voor Affligem. De Morgen van zaterdag 24 december 2011 publiceerde mijn tekst in gecoupeerde versie. De volledige versie staat hieronder. 

Geachte heer Di Rupo

U herinnert zich ongetwijfeld nog de oeverloze gesprekken aan en rond de onderhandelingstafel over BHV. Gingen uw gedachten uit naar de gemeenten van dit vermaledijde kiesarrondissement toen de splitsing ervan uiteindelijk door iedereen werd aanvaardbaar? Ik heb het niet over de naamgevers zoals Halle of Vilvoorde, maar wel over de fictieve gemeente Affligem. U zegt: fictief? Inderdaad, echter niet in de betekenis van fysiek onbestaande: desbetreffende gemeente is ingesloten tussen Asse, Ternat en Liedekerke en is door de gemeenschappelijke grens met Aalst en Denderleeuw nog net binnen Vlaams-Brabant. Er zijn een dikke 12.000 inwoners die gemakkelijkheidshalve Affligemnaren worden genoemd. Het is te zeggen: alleen niet-Affligemnaren noemen de Affligemnaren als dusdanig. Zijzelf variëren tussen Hekelgemnaren, Teralfenaren en Essenaren. Want dat zijn de drie deelgemeenten die, willens nillens, bij de laatste grote fusiegolf werden samengevoegd. Laat u dus niet misleiden, premier, wanneer u de E40 richting kust volgt en afrit 19a neemt: daar staat aan het einde een wegwijzer naar Hekelgem, Teralfene, Essene én Affligem-centrum. Wat daarmee wordt bedoeld illustreert het artificiële van mijn woonplaats. U komt dan immers terecht in een soort van niemandsland tussen de verschillende deelgemeenten in, waar het gemeentehuis annex politiekantoor, sporthal en containerpark staat, en dat trouwens binnenkort het gezelschap van OCMW en bibliotheek zal krijgen.

U kan het al vermoeden: Affligem bestaat niet. Na de fusie heette het grondgebied, inclusief de afrit, enige tijd Hekelgem, maar dat deed zoveel protest bij de Teralfenaren en Essenaren opwaaien dat een neutraal alternatief moest worden gezocht. Zo kwamen ze bij de abdij terecht, die zich in een uithoek van het grondgebied bevindt. Het is de oudste benedictijnenabdij van de Nederlanden, maar haar geschiedenis werd met de Franse overheersing voor decennia onderbroken. Vandaag zijn er nog een handvol paters met gezegende leeftijd overgebleven. Misschien kent u Affligem alleen in die religieuze context, of heeft u het gelijknamige bier en de kaas al eens tot u genomen. Helaas: geen enkele kloosterorde in dit land, met de gekende uitzondering van de trappisten, brouwt haar eigen gerstenat. Het Affligembier met haar verschillende alkoholpercentages wordt sedert jaar en dag in Opwijk, ook net nog in BHV, vervaardigd.

Echt grote persoonlijkheden kent Affligem niet, tenzij Annemie Van de Casteele mogelijk nog een belletje laat rinkelen. De VU’ster werd in 2001 de eerste voorzitster van SPIRIT – en bij nader inzien ook bijna de laatste. Ze woont niet in mijn dorp, maar in Hekelgem. De Volksunie is hier altijd wel vrij populair geweest, en jaarlijks wordt er geteld hoeveel leeuwenvlaggen op 11 juli de woningen sieren. Geen nood hoor, het zijn er meestal niet veel meer dan er leden in uw regering zijn, maar dit is nog altijd spectaculair talrijker dan er Belgische vaandels tien dagen later uithangen. Jaren lang vormden trouwens de liberalen de meerderheid in de gemeenteraad, maar de laatste tijd zijn het zowat alle andere strekkingen, onder de hoede van de CD&V, die de blauwen naar de oppositie hebben verplaatst. Had u kinderen of kleinkinderen gehad zou u mogelijk Walter De Donder hebben gekend, burgemeester van Samson én van Affligem. Ook hij woont in Hekelgem.

Als u dus in mijn dorp op bezoek komt – meerbepaald Teralfene – schik dan niet van de dubbelzinnigheid. Teralfenaars dragen de geuzennaam van de zotten, en samen met de ezels van Schaarbeek zijn zij ongetwijfeld de enigen die henzelf met fierheid enige dubieuze karaktertrek meegeven. U kan het publiek aanspreken in uw charmant Nederlands, maar de kans is groot om op een wederzijdse taalbarrière te stuiten. Terwijl het Frans uit grosso modo 36 verschillende klanken bestaat, en het Nederlands uit 40, doet het Teralfens daar nog een paar bovenop. U zal geconfronteerd worden met een veelvoud van ‘schj-’, ‘iej-’ en ‘ae’-klanken. Ikzelf als inwijkeling van Limburgse huize terg mij nog elke dag om een aanvaardbare variant van dit dialect te reproduceren. Kom zeker op vrijdag in de vooravond langs wanneer u streekproducten kan kopen bij een van de vijf kramen van de wekelijkse markt. Of anders op het eerste weekend van september, wanneer het kermis is. Of ga op café verbroederen met de plaatselijke bevolking, die u ongetwijfeld gaat kunnen onderhouden over de aloude concurrentie tussen Dries- en Daalstraat. Misschien komt u zelfs hier en daar een Franstalige tegen die, naar mijn gevoel, nauwelijks aanwezig zijn. Maar ga vooral niet op zoek naar socialisten: die zijn er uitgestorven.