Vrij-zinnig kerstfeest

Het is een beetje vroeg op het jaar, maar laten we het even hebben over kerstmis of winterzonnewende, een van de feestmomenten in de vrijmetselarij. Dat is het moment waarop de langste nacht aanbreekt en de dagen weer verlengen. Het licht overwint de duisternis, als het ware.

In De Scheldegeus, het ledenblad van het Vrijzinnig Ontmoetingscentrum Het Fakkeltje in Zwijndrecht, lezen wij in nr.62 (1996) volgende - hilarische - verklaring:

'Dag bomma. Waarom staan er overal stalletjes en wat is kerstmis, en waarom staat er onder onze kerstboom geen stalletje en bij mijn vriendinnetjes wel?' - 'Lieve schatten, mag ik even nadenken hoe ik jullie dat verstaanbaar kan uit leggen. Om te beginnen onze aarde draait rond. Rond de zon daarom wordt het licht en donker of dag en nacht. Maar we draaien een beetje schuin rond (vraag maar eens aan de meester of de juf om dat te tonen in de aardrijkskundeles met een wereldbol) en daardoor hebben we de vier seizoenen lente, zomer, herfst en winter. Wel in de winter komen we het dichtst bij het noorden. Daarom zijn de dagen kort en de nachten lang. Als je in de zomer om acht uur gaat slapen, dan pruttel je wel eens tegen, nog veel te licht zeg je dan, maar in de winter als je van school thuis komt dan moet je het licht aansteken om uw huiswerk te maken en dan is het nog maar vijf uur. Nu zijn er landen in het noorden Finland, Lapland waar de eskimo's leven, daar blijft het soms dag en nacht donker, raar hé. Wel nu, rond 25 december worden de dagen terug langer, dat wil zeggen dat het 's avonds elke dag een paar minuten langer licht blijft. Dat merk je natuurlijk niet direct maar na een week of drie valt dat wel op hoor. En zo vierden de mensen vele jaren geleden feest omdat de zon langer scheen en dus langer licht bleef. Dat feest heeft nog altijd in Zweden, Noorwegen, Denemarken, Finland, Lapland en nog vele andere landen "Zonnewende" of het feest van het licht en dat vierezn wij ook met een vredes- of lichtboom. Vele jaren later kwamen de christenen en die zeiden dat het kindje dat op 25 december in een stal in Betlehem (Israël) geboren is het licht bracht. De christenen noemden die dag kerstmis en zij hadden vroeger zoveel invloed op de mensen dat men het nu nog alle jaren viert. Maar wij geloven daar niet in en daarom staat er onder jullie vredesboom geen stalletje en proberen wij het "Zonnewende" of lichtfeest te noemen zoals de meeste mensen in het hoge noorden. Lieve schatten een lange en misschien toch nog wat moeilijke uitleg voor jullie, maar misschien wilt jullie juf of meester mij wel even helpen met wat didactisch materiaal om het nog wat duidelijker te maken. Dat je nog vele Zonnewendes mag vieren in vredevolle sfeer.'