Einde van de Franse reguliere vrijmetselarij

Gisteren kondigde de United Grand Lodge of England formeel de intrekking van de regulariteitserkenning van de Grande Lodge Nationale française in. Hiermee komt er een einde aan een cascade van intrekkingen van erkenning door andere maçonnieke en reguliere grootmachten in de wereld, waaronder de Belgische RGLB en eerder deze week nog de Orde van Vrijmetselaren onder het Grootoosten der Nederlanden. Op 18 mei 2011 schorsten de reguliere Obediënties van België, Duitsland, Zwitserland, Luxemburg en Oostenrijk haar erkenning van de GLNF; op 16 december 2011 volgde het Grootoosten der Nederlanden. Recent werd deze schorsing omgezet in intrekking.

De kwestie was binnen de Engelse vrijmetselarij al langer hangende. Al in de zomer van 2011 werd via omzendbrieven de intrekking van de regulariteit, en daarmee de verbreking van de banden tussen UGLE en GLNF, in overweging genomen. In de loop van een jaar verslechterde intussen de situatie, te meer door de intriges rond Grootmeester Stifani. Voor het eerst verkozen in 2007 leek de kwantitatieve uitbouw van de GLNF voor Stifani een prioriteit. Over het functioneren van Stifani aan het hoofd van de enige reguliere obediëntie van Frankrijk heerste in de loop van 2011 grote onduidelijkheid. In december vorig jaar werd in Levallois-Peret, vlak bij Parijs, een publieke protestmars van een paar honderd vrijmetselaars tegen hun Grootmeester gehouden. Bij gebrek aan een andere kandidaat werd Stifani in maart 2012 herverkozen als Grootmeester, maar in juni weigerde meer dan de helft van de leden van de Algemene Vergadering van de GLNF deze uitslag te ratificeren. Later kondigde Stifani aan om niet langer een tweede mandaat te ambiëren, en dat een andere kandidaat zich mocht presenteren op de bijeenkomst van het Souverain Grand Comité van 31 augustus, in de hoop alsnog de naderende diplomatieke breuk met Londen te vermijden.
De UGLE had echter alvast haar leden, die een dubbel lidmaatschap van een loge onder de GLNF op zak hadden, geadviseerd om voor zichzelf de keuze te maken.

De bijeenkomst van de UGLE op 12 september bevestigde wat er stond aan te komen. Daarmee zit Frankrijk zonder erkende reguliere vrijmetselarij. Voor alle duidelijkheid: het verlies van erkenning van de GLNF betekent geenszins dat haar leden plots irregulier zijn geworden. Londen laat ook alle mogelijkheden open dat de GLNF op een dag opnieuw haar erkenning zal aanvragen en verkrijgen - vandaar gaat er ook niet meteen haast gemaakt worden om een andere reguliere Grootmacht in Frankrijk het internationaal 'keurmerk' van regulariteit te geven.
Afwachten wat de gevolgen zullen zijn. Op dit ogenblik onderhandelen de reguliere Grootloges van België, Zwitserland, Oostenrijk, Luxemburg en Duitsland over de reguliere maar internationaal niet erkende Grande Loge de France. De blauwe graden van de GLF werken echter uitsluitend volgens de Aloude en Aangenomen Schotse Ritus, terwijl die van de GLNF ook met de Moderne Franse Ritus en de Gerectificeerde Schotse Ritus werken. In geval van effectieve erkenning van de GLF zou er bijgevolg niet automatisch sprake zijn van een overstap van reguliere vrijmetselaars van de ene naar de andere loge.