Bouwstukken

Comparitieruimte van een loge in het Nederlandse Huijbergen

De Angelsaksische wereld kent ze niet. Toen ik afgelopen mei een paper in Washington presenteerde over bouwstukken moest ik het Franse morceaux d'architecture in mijn tekst gebruiken, want het Engelse lecture dekte als vlag niet helemaal de lading. Een bouwstuk is een toespraak van een vrijmetselaar, lid van de eigen loge of van een andere, die tijdens een logebijeenkomst wordt gegeven. Ze geeft de persoonlijke visie van de spreker over een bepaald cultureel, maatschappelijk, wetenschappelijk of filosofisch thema en kan in principe over alles gaan, behalve over politiek of religie. Dat zijn immers twee thema's die polariserend werken. Neem zelf maar eens de proef op de som en laat een politieke slogan bij vrienden of familieleden vallen: je gaat je meteen mogen verdedigen of verantwoorden. Dat mag dus niet de bedoeling zijn van een bouwstuk waar de gever enkel zijn visie wil weergeven zonder daarmee zijn publiek van zijn gelijk te willen overtuigen. In de Belgische loges worden bouwstukken tijdens het ritueel van de bijeenkomsten gegeven; in Nederland wordt er met twee systemen gewerkt. De open loges dienen enkel voor het rituaal, compleet met schootsvellen en witte handschoenen, terwijl de comparities in een andere ruimte van het logegebouw plaatsvinden, en op een ander tijdstip. Nauwelijks of geen rituaal is hier aanwezig. De Nederlandse website Gebroken Kolom is sinds einde januari online en verzamelt dit soort bouwstukken, vrij voor iedereen om te lezen. Er is een besloten gedeelte voor vrijmetselaren (met paswoord), maar laat dat de pret niet drukken. Een van de initiatiefnemers is Rudolph Kroon van de Haagse loge L'Union Frederic en webmaster van vrijmetselarij.blogspot.com. 

Update 18 maart 2014
Naast een openbaar gedeelte heeft de website nu ook een besloten gedeelte, waar vrijmetselaars vanaf de 3e graad kunnen inloggen om bouwstukken, van zowel Nederlandse als Belgische Obediënties, te raadplegen. Via gebrokenkolom.nl kan een account hiertoe worden aangevraagd.