Van Bendegem in De Standaard

Als 'afsluiter' van de reeks in De Standaard verscheen er op 4 februari een opiniestuk van Jean Paul Van Bendegem, zowat de enige BVV (Bekende Vlaamse Vrijmetselaar) die niet in de krant aan bod is gekomen. Van Bendegem geef een algemene beschouwing op vrijmetselarij, en de kwesties die in de artikelenreeks aan bod kwamen; nieuwe elementen of invalshoeken geeft hij niet aan. 

Joël De Ceulaer verdiepte zich de voorbije week in de wat enigmatische wereld van de loge. Hij had er vrijmetselaar JEAN PAUL VAN BENDEGEM kunnen tegenkomen. Die herkent het beeld dat de reeks oproept, en vraagt zich af of en hoe de loge een voortrekkersrol kan spelen. 

Deze krant heeft ons de voorbije week getrakteerd op een kwaliteitsvolle vierdelige reeks over de vrijmetselarij van de hand van Joël De Ceulaer. De reeks schetst een beeld van de vrijmetselarij dat ik (helaas) herken. Ja, er is een probleem met de man-vrouwverhouding, ja, er gebeuren bij momenten dubieuze zaken die beter niet hadden plaatsgevonden, ja, vanuit politiek perspectief is het moeilijk om er iets van te begrijpen en, ja – toch ook een positief gegeven – de interesse, uitgedrukt in het groeiende ledenaantal, is en blijft groot in dit vrij bizarre genootschap.


Mocht ik nu neerschrijven dat ik zonder meer trots ben vrijmetselaar te zijn, dan zou ik begrijpen dat vele lezers nu de wenkbrauwen fronsen. Hoe kun je er nu prat op gaan lid te zijn van zo'n dubieuze vereniging? Want dat is toch de indruk die je moet krijgen, zeker als je de discretie van het gezelschap in rekening brengt. Tegelijkertijd wil ik daar niet al te veel aandacht aan besteden omdat ik de reeks zelf kan aanhalen als illustratie van het (gelukkig) wegkwijnende besloten karakter van de vrijmetselarij, een goede zaak overigens voor wie het zich maatschappelijk kan veroorloven op het dak te gaan staan en zijn of haar lidmaatschap van op die plek bekend te maken.


Maar ik wil even een andere blik op de zaak te gooien. Men zegt vaak dat de vrijmetselarij een ‘verheven' genootschap is, met de bijna ongeloofwaardige bedoeling de mensheid te ‘verheffen', de wereld tot een aangenamere plek te maken en de individuele mens uit te nodigen tot een zoektocht naar perfectie zonder de noodzaak die te vinden. Die idealen leggen de lat hoog. Zo hoog, zoals één van mijn broeders het zo mooi heeft uitgedrukt, dat het geen enkel probleem is om eronderdoor te lopen.


Dat is het probleem waar de hele vrijmetselarij mee worstelt: hoe streef je naar die idealen? Ik meen oprecht dat hier een belangrijke sleutel te vinden is om het geheel te begrijpen. Laat ik kort een paar mogelijke invullingen schetsen.


De basisversie is dat je werkt aan jezelf om te laten zien hoe zo'n betere mens er kan uitzien en dat je de resultaten van dat werk in de praktijk brengt in het dagelijkse leven. De mensheid wordt beter omdat een klein onderdeeltje ervan beter aan het worden is. ‘Ocharme, is het dat maar?', moet u denken, maar daartegenover staat dat dit besef op zijn minst inhoudt dat je weet dat er aan jezelf heel wat te verbeteren valt.


Niet iedereen is daar zo van overtuigd. De vrijmetselaar die zich in deze versie herkent, is doorgaans iemand die wekelijks de bijeenkomsten van zijn werkplaats mee beleeft, want dat werken aan jezelf is iets wat je graag met anderen samen doet, bij voorkeur in de juiste ‘atmosfeer'. Die wordt voor sommigen beter gerealiseerd met alleen mannen, alleen vrouwen of met beiden (en er zijn nog talloze varianten te bedenken). Hier ligt naar mijn idee een van de kernproblemen van de man-vrouwverhouding in de vrijmetselarij.


Voortrekkersrol?


De uitgebreide versie is dat je het idee hebt dat die gedroomde mensheid zich hier en nu moet realiseren. Dit soort vrijmetselaar wil graag ook maatschappelijk actief zijn en daar zijn steentje toe bijdragen. De vraag die dan rijst is hoe een werkplaats of loge zich verhoudt tot die gedroomde mensheid. Is de loge zelf een voorbeeld van hoe zo'n mensheid er zou kunnen uitzien? Dan moet de vrijmetselarij man en vrouw uiteraard gelijkwaardig behandelen. En moeten er arbeiders ingewijd worden, wat nu nauwelijks het geval is.


Of heeft de vrijmetselarij een voortrekkersrol? In dat geval is het niet duidelijk hoe de groep moet samengesteld zijn, want voortrekkers moeten geen representatief staal van de maatschappij zijn. Dus evenveel mannen als vrouwen? Hoeft niet noodzakelijk. Alle sociale lagen vertegenwoordigd? Nergens voor nodig. Het zal wel duidelijk zijn dat deze vrijmetselaars eindeloos veel tijd kunnen besteden (verkwisten?) aan het ophelderen (verduisteren?) van deze kwesties. De enige solide regel die je kunt ontwaren, is dat voor elke vrijmetselaar met een bepaalde opinie er een vrijmetselaar bestaat die het er niet mee eens is.


Als je het zo bekijkt, denk je inderdaad dat er niet zoiets bestaat als dé vrijmetselarij, zoals een van de geïnterviewden het al stelde. Maar om al dat los zand bij elkaar te houden, dient precies de vrijmetselaarssymboliek met haar vrij te interpreteren symbolen: het is de noodzakelijke lijm die het geheel flexibel verbindt en die bovendien heel slecht pakt bij samenzweringen.

Bouwstukken

Comparitieruimte van een loge in het Nederlandse Huijbergen

De Angelsaksische wereld kent ze niet. Toen ik afgelopen mei een paper in Washington presenteerde over bouwstukken moest ik het Franse morceaux d'architecture in mijn tekst gebruiken, want het Engelse lecture dekte als vlag niet helemaal de lading. Een bouwstuk is een toespraak van een vrijmetselaar, lid van de eigen loge of van een andere, die tijdens een logebijeenkomst wordt gegeven. Ze geeft de persoonlijke visie van de spreker over een bepaald cultureel, maatschappelijk, wetenschappelijk of filosofisch thema en kan in principe over alles gaan, behalve over politiek of religie. Dat zijn immers twee thema's die polariserend werken. Neem zelf maar eens de proef op de som en laat een politieke slogan bij vrienden of familieleden vallen: je gaat je meteen mogen verdedigen of verantwoorden. Dat mag dus niet de bedoeling zijn van een bouwstuk waar de gever enkel zijn visie wil weergeven zonder daarmee zijn publiek van zijn gelijk te willen overtuigen. In de Belgische loges worden bouwstukken tijdens het ritueel van de bijeenkomsten gegeven; in Nederland wordt er met twee systemen gewerkt. De open loges dienen enkel voor het rituaal, compleet met schootsvellen en witte handschoenen, terwijl de comparities in een andere ruimte van het logegebouw plaatsvinden, en op een ander tijdstip. Nauwelijks of geen rituaal is hier aanwezig. De Nederlandse website Gebroken Kolom is sinds einde januari online en verzamelt dit soort bouwstukken, vrij voor iedereen om te lezen. Er is een besloten gedeelte voor vrijmetselaren (met paswoord), maar laat dat de pret niet drukken. Een van de initiatiefnemers is Rudolph Kroon van de Haagse loge L'Union Frederic en webmaster van vrijmetselarij.blogspot.com. 

Update 18 maart 2014
Naast een openbaar gedeelte heeft de website nu ook een besloten gedeelte, waar vrijmetselaars vanaf de 3e graad kunnen inloggen om bouwstukken, van zowel Nederlandse als Belgische Obediënties, te raadplegen. Via gebrokenkolom.nl kan een account hiertoe worden aangevraagd. 

Twitter

Naar aanleiding van de reeks in De Standaard even een bloemlezing van tweets:

• 'Zijn de loges eigenlijk actief op sociale media? Of gaat dat lijnrecht in tegen hun geheimhoudingsplicht?'
• De uitzondering bevestigt de regel: kijk maar eens op twitter.com/logepythagoras  
• 'Loges zijn occulte en geheime machtscentra! Journalisten/politici moeten bij wet verplicht worden om publiek mee te delen of ze lid zijn! (Vlaams Belang-kopstuk Filip Dewinter)
• 'DS denkt het geheim van de vrijmetselarij te onthullen. Denkt, want het Geheim is niet te onthullen. Dat is juist het mooie eraan.'
• 'En wat als 1000 of 10.000 tal allochtonen in dit land lid zouden worden van alle loges?'
• 'Een hobbyclubke gelijk alle andere.'
• 'Volgens Tessa Vermeiren leer je in de loge luisteren naar elkaar. Ik heb dat geleerd in de Katholische Sturmabteilung.'
• 'Mensen die het nodig vinden om in "een tempel" serieuze gesprekken te voeren, ik kan hen niet serieus nemen.'
• 'Samen in kringen en niemand weet dat je erin zit. Dat is de loge gewoon Google+.'
• 'Als ik dat al zou willen, waar koop ik zo een lidkaart voor de loge? Want dat probeerde nu werkelijk niemand mij ooit aan te smeren.' (Q-Music-radiomaker Sven Ornelis)
• 'Tempel, werkplaats, vochtige kamer... schrijft pater Versteylen de statuten van de loge?'
• 'Tiens, de loge, eigenlijk is dat niet veel anders dan ik en mijn maten in het stamcafé: geen vrouwen welkom maar wel de wereld verbeteren.'
• 'Och, de loge is voor mietjes: bij de Bilderberggroep, daar begint de fun.'
• 'Door verstoppertje te spelen in een tempel ondermijn je toch je eigen geloofwaardigheid?'
• 'Gezocht: vrouw, politica, bekend bij DS, ondergedoken voor het plebs, gaat underground bij de loge, allicht minister, spreekt NL.'
• Andere tweet over de oproep van Joël De Ceulaer gericht naar de vrouwelijke politica om zich te outen als vrijmetselaar: 'Joël, er zijn andere manieren om een afspraakje met Freya Van Den Bossche te versieren, hè.' - Verkeerd antwoord trouwens.
• 'Dank zij Joël De Ceulaer komt de vrijmetselarij weer even onder de aandacht. Aanrader is De Essentie over de loge.' - Dank u wel voor de reclame!
• 'Er zitten meer vrijmetselaars op twitter dan een mens zou denken ;-)' (Joël De Ceulaer)
• 'Als een logebroeder bij u komt slapen, is dat dan een logébroeder?'
• 'Heel interessant! Maar het blijft toch mysterieus ze.'
• '#hetgeheimvandeloge is eigenlijk hetzelfde als #hetgeheimvanMegaMindy.' en zing ook mee 'Doe-het-zelvers doen het met Hiram'.

Hasseltse vrijmetselarij in De Morgen

De Standaard verwijst vandaag naar de interne loge-rechtspraak. Wanneer een vrijmetselaar in zijn profaan leven iets uitspookt wat niet strookt met de filosofie of het wereldbeeld van de loge waartoe hij behoort, kan hij geschorst of uitgesloten worden. In zo een geval wordt er binnen de loge een tribunaal opgericht, waar de geviseerde broeder zich kan (laten) verdedigen. Het is geen automatisme dat een veroordeling voor een burgerlijke rechtbank een maçonnieke sanctie oproept. Frank De Fever haalt in zijn boek Waarom ik bij de loge ben een mooi voorbeeld aan: in dat specifiek geval was er heel wat discussie binnen de loge omwille van het wangedrag van een van de broeders. Hij was dan wel effectief veroordeeld, maar hij was een goede vrijmetselaar. Bovendien zou schorsing of uitsluiting zijn sociale isolatie, ten gevolge van zijn veroordeling, alleen maar laten toenemen. Moest zijn loge dan niet haar rol als sociaal vangnet opnemen? Uiteindelijk volgde er geen uitsluiting, wel schorsing. Kleine kanttekening: je kan als vrijmetselaar ook naar zo een intern tribunaal worden doorverwezen indien je als regulier zittingen van irreguliere loges bijwoont of irreguliere vrijmetselaars in reguliere werkplaatsen binnenlaat. In artikel 9 van de constituties van de RGLB staat duidelijk dat bezoekrecht niet geldt tussen regulieren en irregulieren. 

De Standaard verwijst vandaag ook naar de Hasseltse kwestie. Douglas De Coninck schreef enige tijd gelden in De Morgen een artikel over de problemen met de politiezone HaDiZo, en maakte daarbij de link naar de plaatselijke vrijmetselarij. Het artikel van 9 oktober 2011 staat op de website, maar is ook hier beneden te lezen. 

In 2005 al probeerde de Hasseltse procureur Marc Rubens de omstreden ex-korpschef Michel Beckers op non-actief te zetten. De man bleek op kosten van een drugsbaron naar Hongarije te zijn gereisd toen die daar op zoek ging naar een locatie voor een xtc-lab. Ondanks de bezwaren van het parket kon Beckers nog zes jaar lang aanblijven. Een mogelijke verklaring? Zijn lidmaatschap van de Hasseltse vrijmetselaarsloge La Tolérance.

Michel Beckers werd in 2000 korpschef van zone-HaZoDi (Hasselt, Zonhoven, Diepenbeek) met de steun van Steve Stevaert (sp.a), toen verhinderd burgemeester van Hasselt en minister in de Vlaamse regering. Vijf jaar later, toen het politiecollege moest beslissen of zijn mandaat zou worden verlengd, was een positief advies nodig van de procureur des Konings, Marc Rubens. 

Hij wordt sinds de veel besproken Panorama-uitzending over de HaZoDi-klokkenluiders samen met huidig burgemeester Hilde Claes (sp.a) gezien als voornaamste kop van jut. Documenten die De Morgen kon inzien geven aan dat Rubens integendeel in 2005 een negatief advies afleverde.

Op reis met drugsbaron
In de zomer van 2003 voerde de federale politie van Hasselt onder leiding van substituut Ann Durwael een onderzoek tegen Sylvain M., een Limburgse zakenman en flamboyante oud-voorzitter van een voetbalclub. M. leidde een bedrijf dat chemicaliën vervoert. In oktober 2003 werden M. en twee zonen gearresteerd. Ze bleken een handeltje te hebben opgezet in vloeibare bestanddelen voor xtc en speed. Er werd een cannabisplantage ontdekt met 500 plantjes.

M. was drukdoende zijn netwerk uit te breiden tot in Oost-Europa en was in juni 2003 naar Roemenië en Hongarije gereisd, op zoek naar nieuwe locaties voor drugslabs. In het Roemeense stadje Câmpia Turzii liet M. zich door de burgemeester ontvangen als mogelijke buitenlandse investeerder voor 44 hectare grond op het lokale industrieterrein. De koop ging niet door, en gelukkig maar, berichtte de Roemeense krant Adevarul op 12 juli 2004: "De autoriteiten te Câmpia Turzii zijn bijzonder kwetsbaar voor mensen met dergelijke criminele bedoelingen."

M. en één van zijn zonen worden op 7 mei 2004 door de correctionele rechtbank in Hasselt veroordeeld tot 3 en 3,5 jaar gevangenisstraf. Tijdens het vooronderzoek was echter aan het licht gekomen dat M. zich tijdens een reis naar Hongarije had laten vergezellen door HaZoDi-korpschef Michel Beckers. Beiden waren in die tijd goed bevriend. Volgens de federale politie was het M. die de reiskosten betaalde, Beckers betaalde ze pas terug nadat de zaak was opgemerkt. Voor Rubens was het uitgesloten dat Beckers kon aanblijven, maar hij zag zich onder druk genoodzaakt om zijn negatieve advies in te slikken.

Michel Beckers wenst niet in te gaan op onze vragen. Hij beperkt zich in een korte commentaar tot: "Doe maar jongen, doe maar." Procureur Rubens zegt: "Dit behoort tot het geheim van de beraadslaging."

Ledenlijst van de loge
De Panorama-reportage begin deze maand ging over georganiseerde graaicultuur, verzekeringsfraude en interne pesterijen. De vraag rijst hoe de los daarvan al in opspraak gekomen korpschef zo lang in functie kon blijven. De redactie kwam in het bezit van een bundel documenten van en over de Hasseltse vrijmetselaarsloge La Tolérance die mogelijk een verklaring aanreiken.

De documenten bieden een unieke inkijk in de werking van één van de 19 werkplaatsen van de Grootloge van België (GLB). Een ledenlijst laat zien dat veel logebroeders actief zijn in het gemeenschapsonderwijs, de ambtenarij, de architectuur en de lokale politiek. De meesten zijn mensen zonder verhaal die op vrijdagavond samenkomen in hun zelf gebouwde tempel, verscholen in een hangar achter een huis in de Crutzenstraat 18 in Hasselt om samen te discussiëren over de hoofddoekenkwestie, Paul Scheffer of de oerknal.

De ledenlijst laat zien dat La Tolérance enkel toegankelijk is voor mannen. De avond eindigt steevast met hetzelfde ritueel, een dialoog tussen de 'Achtbare meester'(A.M.) en de eerste of tweede 'opziener'.

- "Op welk tijdstip beëindigen de vrijmetselaars de arbeid?"
- "Om middernacht, Achtbare Meester."
- "Hoe laat is het nu?"
- "Middernacht, Achtbare Meester."
- "Broeder eerste opziener, wat is de eerste plicht van de vrijmetselaar?"
- "Het geheim bewaren, Achtbare Meester."
- "Broeder tweede opziener, wat is de tweede plicht van de vrijmetselaar?"
- "Zijn broeders binnen en buiten de tempel bij te staan, Achtbare Meester."

Volgens leden van de loge is dit een ritueel. Sommige Hasseltse logebroeders lijken dit letterlijk op te vatten. De A.M., die avond in 2008, is Pim Lagay, in die tijd voorzitter van Open Vld in Tongeren. De eerste opziener is advocaat Hugo Lamon, een van de hoofdactoren in de Panorama-reportage. Het was hij die als advocaat van de stad Hasselt en de politiezone HaZoDi als enige voor de camera mocht spreken. Het was ook hij die zich namens de politiezone in een rechtszaak burgerlijke partij stelde tegen hoofd administratie Vera Vrancken en haar collega Mary-Ann Vonckx. De twee dames waren naar het Comité P gestapt met een kopie van een vervalst examen waarmee Beckers de dochter van een vriend aan een baantje wou helpen bij HaZoDi.

Volgens Lamon, hierin gesteund door procureur Rubens, kwam het doorspelen van het vervalste examenblad neer op "diefstal". Het organigram laat zien dat Lamon niet enkel eerste opziener is bij La Tolérance, maar ook 'bibliothecaris'. Ook Michel Beckers is een vooraanstaand lid van Le Tolérance. Hij vervult de functie van 'redenaar'. In het organigram is hij één van de vier afgevaardigden die de Hasseltse werkplaats mogen vertegenwoordigen op nationale bijeenkomsten van de Grootloge van België.

En dan is er ook nog Harry Sweeck. Hij is de vader van Eva Sweeck, voor wie het examenresultaat moest worden vervalst, en die dankzij de fraude aan de slag kon als secretaresse van Beckers. Ook zijn naam prijkt op de ledenlijst van La Tolérance.
De lijst bevat nog andere opvallende namen, zoals die van Raymond Nelissen. Hij is in het dagelijkse leven advocaat-generaal bij het arbeidshof in Hasselt. Klokkenluiders Vrancken en Vonckx zijn al een jaar aan het procederen voor het recht op inzage in drie rapporten die het externe bureau Arista op hun vraag maakte naar aanleiding van hun klachten over gepest. "Wat we ook proberen, we krijgen de rapporten niet te zien", zegt Iris Exelmans, advocate van de klokkenluiders. "Telkens weer krijgen we te horen dat advocaat-generaal Nelissen zich tegen vrijgave verzet."

Nog een intrigerende naam op de ledenlijst van La Tolérance: Guido Hermans, een van de verantwoordelijken bij de Machiels Group, het bedrijf waarmee de stad Hasselt recent een door de Vlaamse regering gecontesteerde overeenkomst afsloot over de verkoop van de terreinen van Pukkelpop.

Tweede Hasseltse loge
Op hetzelfde adres als La Tolérance, huist ook de vzw Studiekring Thijl. De vzw is verbonden met een tweede Hasseltse loge, de werkplaats Tijl Uilenspiegel. Anders dan La Tolérance (GLB) behoort die tot het Grootoosten van België (GOB). Volgens historicus Jimmy Koppen van de Interdisciplinaire Onderzoeksgroep Vrijmetselarij aan de VUB, ontstonden beide loges bijna gelijktijdig in 1964 en zijn ze met elkaar verweven. In zijn boek Vrijmetselarij voor dummies schrijft hij dat Steve Stevaert lid is van één van beide, net als Willy Claes.

Per 1 maart 2007 vertrok Beckers als korpschef bij HaZoDi, zij het tijdelijk. Hij werd veiligheidsadviseur bij... gouverneur Steve Stevaert. Zijn vervanger binnen de zone HaZoDi werd Nico Schrooten. Die maakte een einde aan het geknoei met vergoedingen en premies voor dameslingerie op kosten van de belastingbetaler. Na een jaar wou Beckers zijn oude post terug. Dat was ook toen niet naar de zin van Rubens, en nog minder naar die van Herman Reynders, die Stevaert was opgevolgd als burgemeester en hem ook zou opvolgen als gouverneur.

In de logedocumenten zitten kopieën van brieven die Beckers eind 2007 en begin 2008 richtte aan Stevaert, toen nog gouverneur. In één ervan beklaagt de gedetacheerde korpschef erover dat er tegen hem wordt gecomplotteerd: "Zo liet Schrooten zich op Pukkelpop 2007 aan de bar ontvallen aan een aantal omstaanders - hij was dronken - dat Rubens, Reynders en Stevaert een politiek akkoord hadden afgesloten om mijn mandaat te verlengen, maar mij binnen het jaar buiten te 'winkelen'."

De brief dateert van enkele weken voor Beckers per 1 maart 2008 terugkeert als korpschef. Hij schrijft dat een commissaris hem heeft gebeld om na te vertellen wat Schrooten over hem, Beckers, tijdens een vergadering zou hebben gezegd: "Als Beckers een tijdje hier is roepen ze die zo naar een tussentijdse evaluatie en dan zal Rubens, juist gelijk de vorig keer (met het drugsdossier tegen M., ddc) wel een lade opentrekken en dan kan hij opkrassen en zit ik terug hier op deze stoel."

De ex-korpschef schrijft verder nog: "Diezelfde theorie heeft Schrooten nog eens verkocht, ook dronken, op het Vuurwerkfeest te Hasselt in september 2007."

Tien jaar lang is dit blijkbaar de manier geweest waarop in Hasselt werd beslist over het beheer van de politiezone. In juni werd het mandaat van Beckers niet langer verlengd. Na, alweer, een negatief advies van Rubens en een tussenkomst van de nieuwe burgemeester, Hilde Claes.

In een korte reactie liet zij gisteren via haar woordvoerster weten dat ze niet wist dat Lamon en Beckers samen deel uitmaken van dezelfde loge: "Dit behoort naar ons inzicht tot de privésfeer. Wij willen er wel op wijzen dat mijnheer Lamon als raadsman van de zone HaZoDi deze week, toch voor de dossiers over mogelijke misbruiken, is vervangen door een andere raadsman. Er loopt een audit en het valt niet uit te sluiten dat de heer Beckers hierbij in beeld komt. De heer Lamon treedt ook op als persoonlijke advocaat van mijnheer Beckers, wat deontologische bezwaren zou kunnen oproepen."

Tertio

De vierde en laatste aflevering van Het Geheim van de Loge verscheen vandaag in De Standaard. Ik heb de indruk dat deze op enige brede belangstelling mocht rekenen. Joël De Ceulaer zat in Reyers Laat, ikzelf werd eergisteren door FM Brussel geïnterviewd, en ook de geschreven media gaat er verder op in. Zo ook het christelijk opinieblad Tertio in haar recentste nummer. Abonnees kunnen inloggen om de volledige bijdrage te lezen, maar op de website staan enkel de eerste paragrafen. Hier inloggen.

Loge houdt spiegel voor

Geert De Kerpel | Belgische loges groeien fors. Toch als we De Standaard mogen geloven die afgelopen zaterdag groot met die kop opende. Lectuur van het artikel leert dat er volgens nieuw onderzoek in ons land ruim duizend logebroeders en -zusters bijkwamen in de jongste drie jaar. Conclusie van de krant: “Elke dag een vrijmetselaar erbij in België’’. Zo bekeken is er ook over onze kerken dan bijzonder positief nieuws te melden. Er zijn immers elk jaar duizenden nieuwe dopelingen. Van een perspectiefwissel gesproken. Maar goed, dankzij het gepresenteerde cijferwerk weten we nu eindelijk hoeveel leden de Belgische loges tellen. Dat blijken er 24.900 te zijn. Dat getal doet ons niet spontaan duizelen. Wellicht omdat we het onmiddellijk in verhouding zien tot de honderdduizenden landgenoten die wekelijks deelnemen aan de zondagsvieringen. Of tot de al even talrijke Belgen die zich vanuit hun christelijke geloof engageren in organisaties, bewegingen en acties. Met cijfers kun je inderdaad alles bewijzen. Maar waarom vandaag toetreden tot een loge? Uit de getuigenissen blijkt de gemeenschappelijke noemer het verlangen te zijn naar meer diepgang en de zoektocht naar wezenlijke verbondenheid. Die dan uitdrukkelijk worden beleefd in sterk geformaliseerde zittingen, boordevol rituelen en symboliek. Of zoals de grootmeester van het Grootoosten het letterlijk omschrijft: de loge als “een niet-godsdienstige religiositeit”. En daarmee houdt de logebroeder de christen een verrassende spiegel voor. Hoe verhouden wij ons bijvoorbeeld tegenover onze symbolen en rituelen? Welk belang hechten wij (nog) aan onze liturgie? In het bijzonder aan de eucharistieviering op zondag, traditioneel de kerkstichtende en -voedende samenkomst bij uitstek? Ervaren wij dat ook zo, of net niet en waarom dan? En als we er nog aan deelnemen, hoe dan? Passieve consument, hyperactieve deelnemer, ergens daar tussenin? Wat zeggen ons de riten, het gebed, de stilte, het Woord uit de Schrift, de dienst van de Tafel? Denken we daar wel eens over na? Spreken we erover met medegelovigen? Trekken we er tijd voor uit met lectuur, het volgen van een conferentie of cursus, of hebben we het allemaal al gehad? En wat is de band tussen liturgie – zeker eucharistie – en het dagelijkse leven? Waarbij we dan weer op een andere manier voor diezelfde spiegel staan. Waaraan is in ons leven van elke dag te merken dat we christenen willen zijn? Proberen we effectief  “zout en licht van de wereld” te zijn zoals het zo kernachtig staat in het Mattheusevangelie (5,13-16)? Kortom: waar maken “die van de Heer” – de Kurios in het Grieks waar ons woordje kerk is van afgeleid – het verschil? Tot slot nog dit. In het hier aangehaalde artikel wordt de blijvende geheimzinnigheid over het logelidmaatschap onder andere verdedigd met het argument dat we nog altijd in katholiek Vlaanderen leven en dat wie als logelid zou bekend staan onverkort problemen riskeert. Tja, zoveel  “vrij-denken” doet dan wel weer even slikken. Laten we toch maar onze energie steken in wat logebroeder en christen wezenlijk delen: het streven naar lotsverbetering van de mens op alle gebieden.