Alles over vrijmetselarij en genootschappen: geschiedenis, reviews, weblinks.

maandag 28 januari 2013

betoging Parijs, 27 januari

Enkele weken na de grote Parijse manifestatie tegen het homohuwelijk volgde op zondag 27 januari de pro-betoging, zij het wel met een beperktere opkomst. Waarom die lager lag valt enigszins te verklaren, zoals het opiniestuk van De Morgen dat ook stelde. Tussen die 125.000 en meer betogers bevond zich ook de - in onze ogen - opmerkelijke aanwezigheid van vrijmetselaars, die met kraag- en borstlinten geen twijfel over hun - ahum - 'geaardheid' lieten verstaan. Meer nog, de Grande Loge Mixte Universelle verscheen er zelfs met een spandoek. De GLMU, ontstaan in de jaren 1970 uit een afsplitsing van het Franse Le Droit Humain, had haar leden opgeroepen om mee te betogen, zowel in Parijs op zondag als in Lyon op zaterdag 26 januari. Op haar website staan enkele sfeerbeelden. Eerder al had de GLMU met een persbericht kenbaar gemaakt dat het huwelijk voor iedereen open moest staan. Naast de gemengde vrijmetselarij waren eveneens vertegenwoordigers van andere Franse Obediënties aanwezig. Het Grootoosten van Frankrijk verspreidde afgelopen vrijdag nog een communiqué aan haar leden dat het hen vrij stond om mee op te stappen, al dan niet met hun meesterlinten. Een van de manifestanten was, niet geheel onverwacht, Olivia Chaumont, die als transseksueel danig wat opschudding veroorzaakte in het mannenbastion van de GODF.
Een korte impressie, met foto's, staat op de 'maçonnieke' blog van L'Express. Echt wereldschokkend is dit niet: de Franse vrijmetselarij neemt wel vaker actief en zichtbaar deel aan manifestaties.

donderdag 24 januari 2013

Nederlands vrijmetselaarserfgoed gedigitaliseerd

Met de website van het Nederlandse Cultureel Maçonniek Centrum 'Prins Frederik' is het vanaf heden mogelijk om ruim 14.000 afbeeldingen in een behoorlijk goede resolutie te bekijken. Wie ze wil in hoogste resolutie wil downloaden voor eigen gebruik of om in een publicatie te laten verschijnen kan dat, na betaling, ook via deze weg doen. Foto's en etsen, afbeeldingen van voorwerpen, gaande van glazen en schootsvellen tot curiosa, werden tussen 2009 en 2012 ingescand in het kader van het project Maçonniek Digitaal Beeldarchief. De link naar de website staat hier.

woensdag 23 januari 2013

Studiedag doctoraatsstudenten

Op woensdag 27 maart organiseren de Vrije Universiteit Brussel, Université Bordeaux III en University College London de tweede editie van de studiedag voor doctorandi, actief in het domein van historisch onderzoek naar vrijmetselarij. De eerste editie vond vorig jaar plaats in het Libary and Museum of Freemasonry in Londen, en was verspreid over twee dagen. Dit jaar is er maar één dag, van 9u00 tot 16u00, in de lokalen van het Belgisch Museum van de Vrijmetselarij in de Brusselse Lakensestraat. Doctorandi krijgen er de gelegenheid om via papers hun eigen onderzoek aan elkaar voor te stellen. Informatie en inschrijvingen via deze link.

dinsdag 22 januari 2013

Martin Luther King

Typisch voor de Amerikaanse vrijmetselarij is de tweedeling in reguliere Grand Lodges en Prince Hall Grand Lodges. In iedere staat is er telkens een blanke Grand Lodge; daarnaast opereren parallel de zwarte Prince Hall Grand Lodges. In principe erkent de United Grand Lodge of England enkel maar één reguliere grootloge per (nationaal) territorium, maar voor Prince Hall wordt een uitzondering gemaakt. Er zijn er op dit ogenblik 21 erkend. Op 10 na hebben de 51 Amerikaanse Grootloges formele contacten met Prince Hall - wat echter automatisch als expliciete erkenning moet worden beschouwd. Het gegeven van de 'segregatie' tussen blanke en zwarte grootloges is een ingewikkeld fenomeen, waarover wel wat literatuur bestaat. Officieel was Martin Luther King nooit lid van een Prince Hall-loge. Over de 'vrijmetselaar' King bestaat er wel een opmerkelijk verhaal. Na Kings overlijden werd deze door de Grootmeester van de Prince Hall Grootloge van Georgia postuum vrijmetselaar 'verklaard'. Dit gegeven van 'Freemason on sight' is een uitermate zeldzame praktijk. Het bestaat eruit dat iemand, omwille van zijn daden tijdens zijn leven, als 'vrijmetselaar' kan worden beschouwd; in het Frans is er de uitdrukking 'Franc-maçon sans tablier'. 'Freemason on sight' gaat nog een stapje verder: omwille van gezondheidsredenen of omwille van professionele, sociale of militaire verplichtingen kan een kandidaat-vrijmetselaar als ingewijd worden verklaard zonder in persoon het initiatieritueel te hebben ondergaan. Dat gebeurde bijvoorbeeld met Leopold I, die op de dag van zijn officiële inwijding in Bern aan het vechten was tegen Napoleon in Leipzig. Per communicatie - lees: per post - werd aan hem later zijn inwijding meegedeeld. In het geval van Martin Luther King is het zeldzaamheid nog groter omdat de man al dood was. Eigenlijk is het 'bij verstek inwijden' enkel maar van toepassing wanneer een kandidaat al de hele voorafgaande procedure had doorlopen en vlak voor het feitelijke initiatie te overlijden kwam. Maar King zelf was helemaal niet in dat stadium. De verklaring door de Georgia Prince Hall Grand Lodge mag bijgevolg enkel maar als symbolisch worden beschouwd, en zegt veel over het aura dat rond Martin Luther King op het moment van zijn dood hing.

lezing Commers, 31 januari

Op donderdag 31 januari geeft Ronald Commers een uiteenzetting over zijn nieuwste boek Overleeft de vrijmetselarij de 21e eeuw - en waarvan ondergetekende eerstdaags een recensie zal schrijven. De organsatie ligt in handen van UPV Brussel en start om 19u30 in het legendarische café Het Goudblommeke in Papier, Cellebroersstraat 55 in Brussel. De toegang is gratis. Mailen naar info@upvkernbrussel.be.

maandag 21 januari 2013

Jef Asselbergh in Reyers Laat

Enkele weken geleden was Jef Asselbergh, huidig Grootmeester van het Grootoosten van België, te gast bij Reyers Laat op Canvas. Het begint zowat een jaarlijkse traditie te worden dat in dat programma weer eens de vrijmetselarij als onderwerp wordt aangehaald - maar waarbij Lieven Van Gils telkens weer dezelfde vragen stelt, genre: wat is het, wat doen ze daar, hoe kom je erbij. Het gesprek begint ongeveer vanaf de 30e minuut. De link staat hier (aflevering 58 van 18 december 2012).

Interview in De Toorts

De Toorts, het driemaandelijks tijdschrift van Vrijzinnig Vilvoorde, heeft in haar januarinummer een interview opgenomen met ondergetekende. Via de website kan het hele nummer worden gedownload, waarin ook een paar fragmenten uit de recente Verhaegen-brochure worden opgenomen.



 

vrijdag 18 januari 2013

Histoire de la Franc-Maçonnerie

Het Centre Interdisciplinaire de l'Etude des Religions et de la Laïcité (CIERL), een onderzoekseenheid verbonden aan de Université Libre de Bruxelles, organiseert in de loop van dit voorjaar een lezingenreeks over de geschiedenis van de vrijmetselarij. Het is geen globaal historisch overzicht van ontstaan tot  heden, maar eerder 'capitata selecta'. De cursus wordt verzorgd door ULB'ers Guiseppe Balzano, Olivier Santamaria en Jean-Pierre Devroey, versterkt door internationale autoriteit Cécile Revauger (Université de Bordeaux III). De lezingen vinden telkens om 18u00 plaats in de Grande Salle van het centrum aan de Rooseveltlaan 17 in Elsene - dat is het gebouw tegenover het Verhaegenstandbeeld. De toegang is gratis. Volledig programma staat hier

donderdag 17 januari 2013

Masonica 2013



In Frankrijk bestaat al langer de traditie van 'maçonnieke boekenbeurzen', en het is nu voor het eerst dat dit initiatief naar Brussel overwaait. Op zondag 21 april wordt in de Lakensestraat 73-75 in Brussel - dat is op het adres van het Belgisch Museum van de Vrijmetselarij en de hoofdzetel van het Grootoosten van België - dit evenement georganiseerd dat open staat voor het grote publiek. De organisatie ligt grotendeels in handen van Jiri Pragman, de man achter hiram.be, de meest gelezen Franstalige blog over vrijmetselarij. Bekende auteurs uit het domein van vrijmetselaarsboeken zoals Philippe Benhamou (La franc-maçonnerie pour les nuls), Irène Mainguy (die vooral over symboliek publiceerde en verbonden is aan de bibliotheek van het Grootoosten van Frankrijk) en Jean Van Win (vooral bezig met de hogere graden). Zowat alle aanwezige auteurs zijn Franstalige of afkomstig uit Frankrijk, met  uitzondering van Ronald Commers en Karel Musch - die bij de Nederlandse maçonnieke uitgeverij Fama publiceert. Dit is misschien jammer: ik had er graag ook Frank De Fever of Andries Van den Abeele bij gezien, of misschien zelfs enkele andere Nederlandse auteurs. De organisatie wil bovendien de auteurs van zo recent mogelijke uitgaven bij elkaar brengen. Er is recent wel wat in het Nederlands geschreven, maar vaak gaat het daarbij om interne publicaties en boeken die enkel maar in maçonnieke middens te verkrijgen zijn, weerhouden van profane ogen.
Bekijken we de (maçonnieke) boekenmarkt louter objectief dan zijn nog steeds de best gedocumenteerde publicaties van Franstalige origine. Ze zijn ook al lang het stadium van de 'betutteling' voorbij  waar je als auteur precies telkens de noodzaak voelt om de lezer nogmaals van a tot z uit te leggen wat vrijmetselarij. En zo kom je nooit tot echte diepgang - met de gelukkige uitzondering van Commers en De Fever. Bovendien zijn meerdere boeken in het Nederlandstalig domein vertalingen zonder rekening te houden met de specificiteit van de Belgische (en Vlaamse) vrijmetselarij. 
De organisatie van de boekenbeurs van 21 april - Masonica 2013 - beschikt over een bijzonder goede website, en kon nu al rekenen op belangstelling van de pers. La Libre Belgique maakte er al melding van op 14 januari. 
Ondergetekende gaat op de dag zelf maar eventjes te plaatse kunnen zijn. Het is dan ook Erfgoeddag waaraan voorrang wordt gegeven. 

De toegang bedraagt 5 euro of 8 euro wanneer dit met een museumbezoek wordt gecombineerd. Deuren openen om 9u. Alle info op www.masonica.be



Une Journée du livre maçonnique

Christian Laporte
Mis en ligne le 14/01/2013
Les maçons belges franchissent une nouvelle étape dans la transparence.
évenement
N’en déplaise à ses contempteurs, la franc-maçonnerie joue de plus en plus la carte de l’ouverture à Bruxelles. On en veut pour preuve la mise sur pied, le dimanche 21 avril prochain dans les locaux du Grand Orient, au 73-75 rue de Laeken, de la première Journée du livre maçonnique de Bruxelles, qui accueillera les adeptes de "l’Art royal" mais réservera aussi un accueil aux profanes qui veulent connaître davantage un monde philosophique plus discret que secret. Mieux, alors que pendant des décennies il y a eu des luttes d’influences et des jalousies entre les obédiences, "Masonica 2013" dépasse de loin le cadre des Loges Fraternité & Les Amis Philanthropes qui y ont leur siège sous les auspices du Grand Orient de Belgique puisque l’événément bénéficie également du soutien de la Grande Loge de Belgique (GLB), de la Grande Loge Féminine de Belgique (GLFB), de la Grande Loge régulière de Belgique (GLRB) et de la Confédération de Loges Lithos !
Pendant toute la journée, le public pourra rencontrer des auteurs francs-maçons notamment belges et français mais se verra aussi proposer diverses conférences et pourra faire coup triple en visitant également le très intéressant Musée de la Franc-maçonnerie, qui y a pignon sur rue. Un événement culturel et sociétal donc, qui est notamment piloté par notre confrère Jiri Pragman, qui gère de main de (grand ?) maître le Blog Maçonnique qui, de l’avis des maçons et des profanes, est ce qui se fait le mieux en langue française sur Internet à propos de la franc-maçonnerie. Entendez : dans un sens d’information complète, correcte et concrète sans privilégier aucun courant. Son site Hiram.be est d’autant plus apprécié qu’il s’adresse aux membres comme à ceux qui n’en sont pas.