Debat 'Vrijmetselarij en engagement'

Windstilte op de blog betekent in mijn geval maar een ding: dat er elders druk geschreven wordt. Mijn onderzoek over kloosters en vrijmetselaars nadert het einde. Intussen alvast wat reclame maken voor een evenement binnenkort op de alma mater: op woensdag 16 mei om 19u30 organiseert Studiekring Vrij Onderzoek van de Vrije Universiteit Brussel een gespreksavond met als thema vrijmetselarij en engagement. Panelleden zijn - de onvermijdelijke - Jean Paul Van Bendegem en Sylvain Loccufier. Moderator is professor Jef Van Bellingen, eveneens net als ondergetekende verbonden aan de Interdisciplinaire Onderzoeksgroep Vrijmetselarij. Vooral de komst van ere-rector en emeritus-economieprofessor Loccufier is erg interessant. Het is een van de zeldzame keren dat hij op dit soort evenementen het woord neemt en, gezien zijn achtergrond als ere-Grootmeester van het GOB - dat hij in de jaren '80 voorzat - zal dat beslist de moeite waard zijn. 

Informatie is te vinden via de facebook-pagina of via de website. 

De Morgen van 28 maart 2012

Vrijmetselaars, aangesloten bij zogenaamde 'a-dogmatische' werkplaatsen hebben bij elkaar 'bezoekrecht'. Concreet betekent dit dat een lid van bijvoorbeeld een GOB-loge ook een zitting van een DH-werkplaats mag bijwonen. Dat bezoekrecht geldt niet altijd - enkel wanneer er een formele erkenning tussen de Obediënties is - en is niet van toepassing voor de regulieren. Anders gezegd: reguliere werkplaatsen staan geen bezoekrecht toe  aan leden van irreguliere ateliers, tenzij het om niet-rituele zittingen gaat. Ook autonome of 'wilde' loges zijn vaak als 'irregulier' te beschouwen en kunnen bijgevolg eveneens beroep doen op bezoekrecht. Een voorbeeld van zo een werkplaats is het Gentse Jan Van Eyck. In De Morgen van 28 maart 2012 stond hierover een opmerkelijk bericht. De Grootmeesters van zowel GOB als GLB, en de voorzitter van de administratieve commissie van Lithos, adviseerden uitdrukkelijk hun werkplaatsen om geen bezoekrecht te verlenen aan leden van Jan Van Eyck. De reden daarvoor wordt in het artikel eigenlijk niet helemaal correct weergegeven.  Bepaalde leden van Jan Van Eyck zijn maçons die niet geschorst of uitgesloten waren van andere werkplaatsen, of wiens kandidaatstelling bij de loges onder de koepels niet aanvaard werd. Jan Van Eyck trachtte eerder trouwens aansluiting te vinden bij de confederatie van Lithos, maar valt nu onder het internationaal netwerk ALMA (Alliance Maçonnique). Dat dit bericht in de pers verscheen (en bij mijn weten enkel door De Morgen werd opgenomen) is enkel toe te schrijven aan een 'lek'. Het lijkt mij onwaarschijnlijk dat dit lek bij de drie genoemde koepels te situeren valt. 

Hieronder het artikel:

Fikse ruzie onder vrijmetselaars

De grootmeesters van de drie belangrijkste koepels van vrijmetselaarsloges hebben hun leden in een brief opgeroepen om alle contact te mijden met de Gentse loge Jan Van Eyck. Die zou te vrouwvriendelijk zijn.

Binnen het tijdsbestek van een week kropen de grootmeesters van het Grootoosten van België (GOB), de Grootloge van België (GLB) en de Lithos Confederatie der Loges in de pen voor een bijna identieke rondzendbrief aan alle Belgische logewerkplaatsen. In de brief 'waarschuwen' de grootmeesters voor de Gentse loge Jan Van Eyck. Die behoort tot geen van de drie clubs, maar tot de Alliance Maçonnique, een Franse confederatie van autonome loges. De grootmeesters verzoeken alle vrijmetselaars om hun broeders van Jan Van Eyck "niet meer toe te laten tot hun werkzaamheden". Omdat, zegt de brief, zij niet voldoen aan de voorwaarden waarbij "de maçonnieke hoedanigheid in geen enkel opzicht in vraag wordt gesteld, d.w.z. dat ze vrij en rechtschapen zijn, en dat hun inwijding conform de maçonnieke gebruiken is verlopen en dat ze niet in slaap gesteld, geschorst of uitgesloten zijn". Jan Van Eyck is een vrij recente loge, ze werd in 2006 opgericht door onder meer de Gentse psychiater Kris Roose. Hij is een vooraanstaand vrijmetselaar en auteur van een reeks boeken die worden beschouwd als verplichte lectuur voor vrijmetselaars. De boeken, zoals Een handboek voor Leerling-Vrijmetselaars, worden uitgegeven door het Fonds De Vier Ghecroonden en circuleren enkel onder vrijmetselaars. "Wij vinden de klassieke obediënties te hiërarchisch", zegt Roose. "In veel loges zijn vrouwen niet eens toegelaten, wij vinden zoiets niet meer van deze tijd. Op onze bijeenkomsten zijn er soms tot vijftig mensen, er zijn er andere waar men nog hooguit zes of zeven mensen bij elkaar krijgt. Ik denk dat men bang is van een loge die goed functioneert en toch niet van hen afhangt. Men heeft geen zicht op onze ledenlijst en dat steekt, veronderstel ik." De grootmeesters van GOB en GLB reageerden niet op een verzoek tot toelichting bij de brief. Het is ook niet helemaal duidelijk welke concrete gevolgen de verbanning zal hebben. Kris Roose en de actuele voorzitter Hendrik De Jonghe zijn er gerust op dat de ruzie op termijn zal verdampen. "Bij het GOB zijn vrouwen sinds enkele jaren wel toegelaten, maar ze mogen niet worden 'ingewijd'. Dat is constante conflictstof. Jan Van Eyck is heel nadrukkelijk een gemengde loge, wij maken geen enkel onderscheid op basis van geslacht." Volgens Roose hebben nog twee andere Gentse loges het GOB de rug toegekeerd uit protest tegen vrouwendiscriminatie.

© 2012 De Persgroep Publishing