.jpg)
Wie weet bijvoorbeeld dat het standbeeld van de Franse generaal Belliard - het eerste monument voor een niet-vorst in Brussel - een suptiele maçonnieke hint bevat?
Achter het borstlint van de vrijmetselaar Belliard zit een accaciatak: een spielerei van beeldhouwer Geefs, lid van Les Amis Philanthropes. Niet zo ver daar vandaan - van de Bozar tot de Koninklijke Bibliotheek - staan passer en winkelhaak prominent aanwezig. Enig tijd geleden besliste een of andere nitwit om de hoofdingang van de KB te verleggen van de daarvoor ogenschijnlijk ontworpen inkomhal naar een vies, vuil en vettig hoekje in het park tussen de KB en het Congressenpaleis. Die donkere vlekken op de trappen zijn wel degelijk urine, voor diegene die er nog aan zou twijfelen. Ze zullen waarschijnlijk een zeer logische, praktische en ongetwijfeld politiek zeer verdedigbare reden hebben gehad om de nationale bibliotheek een nieuwe entree te geven. Je kan er wel niet meer na 5 uur 's avonds langs hier naar binnen of buiten en moet dan een deur aan de andere kant van het gebouw gebruiken. De gepensioneerde bibliotheekgangers, een niet onbelangrijk deel van het vorserspubiek, krijg je anders niet meer na 5 uur door het park. Niet dat dit alles iets met de foto's hier te maken heeft, maar het bood mij even de gelegenheid enige afbrekende kritiek op d'Albertina te ventileren. Maar terug naar de passer en winkelhaak: doordat de ingang van de KB nu daar is, valt het nog meer dan anders op. Je zou dus de neiging hebben om wel degelijk een maçonniek symbool aan te duiden. Maar niet te vlug: de figuren errond lijken mij niet meteen iets met de Koninklijke Kunst te maken te hebben: wel met andere kunsten. Er is in de loges wel enige theatraliteit merkbaar, maar ik denk dat het te ver zou gaan toneelmaskers als vaste regalia te bestempelen. Vandaar: onderstaande sculptuur stelt eerder de muzen voor dan de maçons.
Terug naar boven nu. Het Warandepark, met wandelpaden in de vorm van een gigantische passer, is één van de hardnekkigste maçonnieke mythes. Ook hier: niets met vrijmetselarij te maken. De aanleggers van het park lieten zich aan het einde van de 18e eeuw inspireren door de 'mode' om in urbanistiek zoveel mogelijk geometrisch te denken. Het Koningsplein is uit dezelfde periode: alles mooi afgeleid en op elkaar afgestemd. Kijk trouwens eens op google earth naar de tuinen van het kasteel van Versailles: daar ga je ook passers, schietloden, waterpassen en andere werktuigen in het patroon terugvinden. In 1991 liet een kunstenaar zich wel door de vermeende maçonnieke achtergronden van het Warandepark inspireren toen hij op de muur aan het Paleizenplein het letterwoord VITRIOL liet installeren (en LOIRTIV aan de andere zijde). Dit staat voor visita interiora terrae rectificando invenies occultum lapidem of vrij vertaald: zoek de duistere steen in het binnenste van de aarde - of nog vrijer vertaald: ken uzelf. VITRIOL komt als letterwoord al eens voor in het reflectiekabinet, de ruimte waar de profaan zijn 'filosofisch testament' schrijft vlak voor diens inwijding tot leerling.
Naar de Université Libre de Bruxelles dan. Solboschcampus, Rooseveltlaan, vlak voor het Paul-Emile Janson auditorium. Dit is wel een echte maçonnieke verwijzing. Les Amis Philanthropes schonk dit kunstwerk aan de ULB ter gelegenheid van haar 150e verjaardag. Het was immers in die loge dat Pierre-Théodore Verhaegen in 1834 met onmiddellijk succes opriep een vrije universiteit op te richten als reactie op het katholiek initiatief in Mechelen (dat een jaar later naar Leuven verhuisde en sindsdien bekend staat als de KULeuven).
De offspring van de ULB, de Vrije Universiteit Brussel, heeft niet zo een monument. Er zijn wel een aantal symbolen aanwezig in de 'kuif' van het rectoraat, ontworpen door Renaat Braem (Gebouw M, door connaisseurs ook wel 'de sigaar' of 'caprice des dieux' genoemd en andere, niet altijd flatterende bijnamen). Allemaal voor interpretatie vatbaar, maar niets expliciets bedoeld. Jammer, niet!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten