Steve Stevaert, VUB, Geert Noels... Waar te beginnen?

De afgelopen twee weken zijn op zijn minst gedenkwaardig te noemen. Ik wil mij alvast niet uitlaten over Steve Stevaert. Daarvoor zijn er andere fora. Ook wil ik geen enkel persoonlijk oordeel over hem hier uiten, dat hou ik liefst voor mijzelf. 

Laten we even samenvatten. Rond het middaguur van donderdag 2 april komt via twitter en de krantensites de boodschap binnen dat Minister van Staat en voormalig sp.a-voorzitter, Hasselts burgemeester en Limburgs gouverneur vermist is. Enkele uren later wordt het lichaam gevonden in het Albertkanaal. De omstandigheden van zijn overlijden zijn zowel dramatisch als intriest. Ongeveer 24 uur later verschijnt er op twitter een foto van een facebookpost van Willem Elias. In die post, onmiskenbaar geschreven in een emotionele opwelling, verdedigt Elias zijn vriend Stevaert. In de uren vóór zijn wanhoopsdaad werd immers bekend dat deze was doorverwezen naar de correctionele rechtbank, wegens zijn betrokkenheid in een verkrachtingszaak. Ik wil het hier niet hebben over schuld of onschuld, daarvoor dient deze uitzetting van mij niet. Het is wel van belang dat de aanklacht drie jaar naar de feiten gebeurde. Het was vooral rond dit feit dat Willem Elias bijzonder ongepast en eigenlijk ontoelaatbaar reageerde. 

Voor wie Willem Elias (nog) niet zou kennen: hij is vandaag decaan aan de Faculteit Psychologie en Opvoedkunde aan de Vrije Universiteit Brussel, voorzitter van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Wetenschappen en Kunsten, agoog en onmiskenbaar de grootste specialist van wat we 'vrijzinnige' kunst zouden kunnen noemen. 

De bewust tweet met de afbeelding verspreidde zich razendsnel, in die mate dat de Vrije Universiteit Brussel vrij snel reageerde: een persoonlijke mening weerspiegelde niet de mening van de universiteit. Maar hiermee was de zaak zeker niet afgehandeld. Vrijdagavond 3 april volgde een formele reactie van VUB-rector Paul De Knop. 

Een overzicht van alle mogelijke reacties en opiniestukken kan trouwens via deze link worden bekeken. 

Na het paasweekend kwam de maçonnieke link in de aandacht van de sociale media. Want waren professor Elias en Steve Stevaert immers niet allebei logelid? En socialist? Dat eerste klopte alvast, dat tweede zeker niet. Stevaert was trouwens lid van de Hasseltse GLB-werkplaats La Tolérance, gevestigd in een flatgebouw in het centrum van de stad. Lid werd hij trouwens pas begin jaren 2000, zeg maar op het hoogtepunt van zijn politieke macht. Joël De Ceulaer schreef eerder al over de Hasseltse vrijmetselarij in de artikelenreeks in De Standaard van januari 2012.
Haal daar de factor-VUB nog eens bij en je krijgt een zeer stevig fundament voor een antimaçonniek verhaal waarbij begrippen zoals 'ons-kent-ons', 'de hand boven het hoofd houden' en het 'vrijmetselaarsnest' van de Vrije Universiteit Brussel elkaar versterken. Bijkomend: het is een publiek geheim dat rector De Knop ook vrijmetselaar is. Dit biedt een stevige basis voor een verhaal waarbij uitdrukkingen zoals 'ons-kent-ons', 'maçonnieke bescherming' en het 'vrijmetselaarsnest' van de Vrije Universiteit Brussel elkaar vinden en versterken. 
Het hek is dan helemaal van de dam wanneer econoom Geert Noels, op dinsdag 7 april op zijn facebookpagina schrijft dat de Loge bewust de uitspraken van Willem Elias met de mantel der liefde bedekt. De Morgen van 8 april citeert Noels verder: 'Zou het geen goed idee zijn dat de loge, waarvan de leden allerlei sleutelposities bekleden, duidelijkheid geeft over wie haar leden zijn? (...) De loge is een organisatie geworden die de democratie omzeilt en haar invloed gebruikt om haar elite naar de macht te sturen. Die macht corrumpeert. En degenen die te dicht staan bij deze vorm van macht worden blind. Zoals Willem Elias.' 
Geert Noels gaf verdere verduidelijking de volgende dag in De Wereld Vandaag op Radio 1, hier te beluisteren.
In de uren daaraan voorafgaand was ondergetekende aan de lijn met journalisten van (eveneens) Radio 1, Het Laatste Nieuws en De Morgen, met telkens dezelfde vragen: hoe zit het met de macht van de loge? Houden vrijmetselaars de touwtjes in handen op de VUB? Waarom neemt Elias geen ontslag? 

Laten we alvast een conclusie uit dit hele verhaal trekken: de uitspraken van Willem Elias hebben het imago van de Vrije Universiteit Brussel onvoorstelbaar veel schade berokkend. Over anderhalve week is het daar infodag. Daarstraks hoorde ik al van de dienst marketing dat ze zich zo goed als mogelijk trachten voor te bereiden om allerhande vragen en veronderstellingen, voortvloeiend uit de hele zaak. Om enigszins tegen de stroom in te gaan, en anticiperend op het uitvoerig artikel dat op zaterdag 11 april in De Morgen zou verschijnen, werd er een tweet gelanceerd, richting Geert Noels. De tweet werd vrijdagochtend 10 april geplaatst en vrij snel geretweet door de officiële twitter-account van de VUB. 

Er kwam (nog) geen reactie. Maar: het aanbod blijft gelden. Beste heer Noels, ik ken een paar uitstekende restaurants in de buurt van de universiteit ;-)
En inderdaad, de weekendbijlage van De Morgen ging uitvoerig op de affaire in en haalde tegelijk een aantal oude koeien uit de gracht. De veronderstelling als zou 80% van het leidend VUB-kader tot de vrijmetselarij behoren is een kwakkel. Maar, zoals rector De Knop in dezelfde krant onderstreepte, als dit idee de ronde doet, is er een ernstig imagoprobleem. En in feite gebeurt nu exact hetzelfde als in 2008, bij het ontslag van een welbepaalde professor in de Communicatiewetenschappen. Bij die gelegenheid schreef het studentenblad De Moeial: 'Door de consternatie van de afgelopen maand is het imago van de VUB als loge-hol weer eens bevestigd. Studenten van andere universiteiten vragen me zelfs af of ik - als student van de VUB - ze niet in contact kan brengen met de mannen met winkelhaken en passers. De aantrekkingskracht strekt zelfs tot de Leuvense braverikken'. 

Alle copyright van de overgenomen media ligt bij de respectievelijke uitgeverijen.