La lire maçonne

Eergisteren werd aan de Vrije Universiteit Brussel de Leerstoel Pierre-Théodore Verhaegen geopend met een voordracht van Malcolm Davies over La Lire maçonne. In 1762 kwam de Grootloge in Den Haag in speciale zitting bijeen om de opdracht te geven alle maçonnieke liederen in één volume samen te brengen. Het resultaat verscheen vier jaar later in La Lire maçonne, ongetwijfeld het meest belangrijke boek met betrekking tot vrijmetselarij in de Nederlanden uit die periode. In totaal werden 270 liederen op 536 pagina's, met zowel tekst als partituur, verzameld. De vraag is echter hoeveel van die nummers effectief tijdens logezittingen werden gebruikt. Davies verzorgde een bijzonder boeiende bloemlezing, met een tweetal audiofragmenten, uit deze publicatie. Eén van de liederen die mij is bijgebleven isWat voor werk is het dat gy doet?, opgebouwd uit een dialoog tussen een profaan en een Achtbare Meester, waarbij de profaan vraagt waarom het genootschap in het geheim werkt: "Waarom werkt gy dan in't duister / strekt de deugd u tot luister?". De meester antwoordt: "Vrees boeid om ons als een kluister / voor die list en leugens smeden / en dus blijft ons werk duister." De thema's behandeld in de liederen handelden om te beginnen over vrijmetselarij zelf, haar deugden en haar geheimhouding. Vaak waren de teksten erg emotioneel. Ook de symboliek van de tempel, de loge als heiligdom en zelfs enige hulde aan vrouwen kwamen regelmatig aan bod. Met meerder edities en aanvullingen bleef La Lire maçonne vier decennia lang populair, tot de liederen vanuit artistiek en politiek oogpunt na 1800 uit de mode geraakten. Teksten en muziek op:http://chansmac.ifrance.com/docs/lireintro.html